Wspólnota łaski

Teologia łaski — charytologia — nie cieszy się specjalnym uznaniem w ramach współczesnych poszukiwań teologicznych. Taka sytuacja jest spowodowana przede wszystkim dokonującym się w tej dziedzinie teologii przejściem od tradycyjnych ujęć o charakterze neoscholastycznym, które wciąż dominują w wykładzie teologii łaski, do ujęć nowszych, które najczęściej nie dopracowały się jeszcze całościowego i spójnego ujęcia. Dominują więc w teologii łaski formułowane przez wielu teologów postulaty, które tylko w niewielkim stopniu bywają realizowane w praktyce. Ponadto, teologia łaski zawsze znajduje się pod naciskiem pelagianizmu, który bliski jest tradycji zachodniej, zawsze podatnej na ten "wirus", jak celnie zauważył św. Augustyn. Wobec tych faktów każda praca, która stara się ująć zagadnienie łaski w sposób całościowy, systematyczny, a zwłaszcza odpowiadający na nowe postulaty teologiczne zasługuje na dużą uwagę i pilną lekturę. Praca ks. C. Smuniewskiego spełnia takie kryteria w najwyższym stopniu.

Wspólnota łaski — jest więc całościowym i systematycznym wykładem teologii łaski. Zakorzeniając się w tradycji Kościoła zachodniego, która łasce poświęciła wiele miejsca, i dokonując jej syntetycznego przedstawienia, praca stanowi nowoczesny wykład charytologii, odpowiadający na zasadniczy postulat, który sformułowano w ostatnich dziesięcioleciach w tej materii, a mianowicie na potrzebę głębszego związania go z tajemnica Trójcy Przenajświętszej. Jest to postulat, który sformułował wprost w XIX wieku, M. J. Scheeben, dając w Tajemnicach chrześcijaństwa, w Dogmatyce, a zwłaszcza we Wspaniałościach łaski Bożej (jest zbyt mało znane polskie tłumaczenie tego opracowania Scheebena), próbę udzielenia na ten postulat systematycznej i integralnej odpowiedzi. Nic więc dziwnego, że wszyscy współcześni autorzy, podejmując to zagadnienie — także ks. C. Smuniewski — widzą w nich swego mistrza, usiłując wyrazić "kosmos łaski", jak trafnie stwierdził sam Scheeben. To jest rzeczywiście dobry mistrz, od którego jeszcze wiele można się nauczyć w wielu kwestiach teologicznych.

ks. Janusz Królikowski, fragment recenzji