Rola historii filozofii w punkcie wyjścia metafizyki

Lektura książki pozwala na lepsze zrozumienie tekstów św. Tomasza, na bardziej wnikliwe ich odczytanie, co umożliwia w konsekwencji lepsze pojmowanie oznaczonej przez nie rzeczywistości.

Publikacja składa się z dziewięciu rozdziałów:

1. Św. Tomasz o rozwoju filozofii i odkryciu nauki, która rozważa byt realny i jego Przyczynę,
2. Arystoteles o odkrywaniu filozofii przez Greków,
3. Zdziwienie – początek filozofii,
4. Poznanie „mętne” pierwszych filozofów w Metafizyce,
5. Poznanie niewyraźne (cognitio connfusa),
6. Zagadnienie motivum positionis u św. Tomasza,
7. Intentio auctoris u św. Tomasza,
8. Sapiencjalna pozycja metafizyki w stosunku do partykularnych systemów filozoficznych,
9. Aporematyczno-redukcyjny system metafizyki.

Umieszczając w tytule imiona Tomasza i Arystotelesa, nie zamierzałem sugerować, że istnieje jedna, arystotelesowsko-tomistyczna filozofia. Problem możliwości jej istnienia jest, jak wiadomo, zasadniczo odmiennie rozwiązywany przez tomizm tradycyjny i egzystencjalny. Prawdopodobnie każdy jednak zgodzi się z tym, że arystolelizm stanowi punkt wyjścia filozofii Tomasza (…).  Gilson pisze, że (…) tomizm uściślił, uzupełnił, oczyścił arystotelizm (…) dzięki temu, że bardziej prawidłowo i wyczerpująco niż sam Arystoteles, wyprowadził wnioski implicite zawarte w jego założeniach. Właśnie ze stanowiska spekulacji filozoficznej tomizm jest tylko racjonalnie poprawionym i trafnie uzupełnionym arystotelizmem. (Fragment Wstępu)