Nota o książce
Patriotyzm stanowi ogromną moc jednoczącą naród oraz doskonali życie wspólnotowe. Jest środkiem na wyjście z egoizmu jednostkowego lub grupowego w kierunku dobra wspólnego wielkiej społeczności. Ruchy narodowowyzwoleńcze, wokół których jednoczyła się część społeczeństwa, odegrały znaczną rolę jako czynnik narodowotwórczy, kształtujący świadomość całego narodu. Z powstań narodowych narodził się typ bohatera narodowego, do którego zaliczono T. Kościuszkę, J. H. Dąbrowskiego, księcia Józefa czy R. Traugutta. Antyrosyjskie, antypruskie i antyaustriackie nastawienia były bazą dla rozwoju solidaryzmu społecznego, który ukazywał wspólnotę interesów całej społeczności, wszystkich warstw i klas, nawet antagonistycznych. Wychowanie patriotyczne dokonuje się także poprzez aktualne świadectwo& liderów i przywódców narodowych. Stąd tak bardzo ważną rolę wychowawczą pełni postawa polityków, nauczycieli i ludzi reprezentujących autorytet ważnych instytucji społecznych. Pozytywnym przykładem z historii silnego wpływu wychowawczego liderów narodu na wychowanie patriotyczne może być postawa duchowieństwa wobec odradzającej się Polski. Wśród nich niezwykłą rolę odegrał – dzisiaj już prawie zapominany – ks. infułat Ferdynand Machay, niezwykły nauczyciel patriotyzmu w okresie wielkich tragedii i przemian Narodu. Urodził się w 1889 roku na Orawie, a zmarł w 1967 roku w Krakowie. Jego życie i twórczość były długą i owocną lekcją patriotyzmu.
ks. prof. dr hab. Andrzej Zwoliński UPJPII w Krakowie