Iudex est lex loquens (Cicero, De legibus 3, 1, 2)

Szczególny dar Stwórcy, którym jest małżeństwo, owa wspólnota życia i miłości mężczyzny i kobiety, podniesiona przez Chrystus do godności sakramentu, urzeczywistnia się przez obrzęd zaślubin, który powinien być „sam w sobie ważny, godny i owocny” (KKK, n. 1622). Istotą tego obrzędu jest wyrażenie przez strony (mające zdolność prawną) zgody małżeńskiej w określonej formie; w przeciwnym wypadku małżeństwo jest nieważne.

Stwierdzenie nieważności małżeństwa wymaga od sędziego kościelnego, który ius dicit, dobrej znajomości nie tylko kanonicznego prawa małżeńskiego, ale również orzecznictwa Trybunału Roty Rzymskiej, które, w myśl kan. 19 KPK, stanowi uzupełniające źródło prawa, a ponadto powinno się przyczyniać do jednolitości orzecznictwa kościelnego (Franciszek, Konstytucja ap. Praedicate Evangelium, art. 200 § 1).

Niniejsza praca, która jest prezentacją dwunastu wybranych orzeczeń rotalnych (w tym ośmiu z 2023 roku) opatrzonych zwięzłymi komentarzami, ma na celu przybliżenie linii orzeczniczych judykatury rotalnej w sprawach nullitatis matrimonii coraz liczniejszej rzeszy tych, którym przypadło w udziale wykonywanie posługi w obszarze kościelnego wymiaru sprawiedliwości.