Nota o książce
Bohaterem głównym tej publikacji jest kościół, instytucjonalny i hierarchiczny. Ale znajdziemy tu też rozdziały i podrozdziały, w których pojawiają się problemy nie należące do klasycznie określanej historii Kościoła a tworzące część historii chrześcijaństwa (jak, na przykład, proces cofania się pogaństwa).
Książka ma klasyczny układ, jaki wynalazł jeszcze Arystoteles i wedle którego jego uczniowie pisali monografie ustroju greckich państw. Najpierw przedstawione zostały dzieje Kościoła w porządku chronologicznym. Dominuje w tej części Aleksandria chrześcijańska, chora (czyli po grecku ‘kraj’ podlegający Aleksandrii) zostaje w dalekim tle. Następnie pojawiają się wybrane problemamy przecinające układ chronologiczny. W tej drugiej części przeważa tematyka i źródła egipskie, o Aleksandrii od strony instytucjonalno - pastoralnej stosunkowo niewiele wiadomo. Na końcu znajdziemy omówienie źródeł, z których Autorka czerpała swą wiedzę.
W rozdziale o źródłach, poza charakterystyką ich rodzajów (to jest część najważniejsza), zostali omówieni ważni autorzy (lub ważne utwory anonimowe), ale źródła cytowane tylko raz objaśniałam w tekście lub w przypisach do konkretnego miejsca. W jednym przypadku, w rozdziale o kościele miasta Aleksandrii, informacje o podstawowym źródle służącym w moich wywodach, mianowicie korpusie tekstów na temat Jana Jałmużnika, znalazły się w samej narracji. Pedantycznie trzymałam się zasady, wedle której cytując przekład podawałam nazwisko tłumacza, jeśli go brak, to znaczy, że są moim własnym dziełem. (Wstęp, prof. Ewa Wipszycka)